Bilimsel Çalışma Basamakları
Bilimsel Çalışma Basamakları Nelerdir?
Bilimsel çalışmalara bilimsel ilerlemelerin temelini oluşturur. Bilimsel çalışmalar da bazı basamaklardan oluşur. Bilimsel çalışmaları belli bir sistem içinde gerçekleştirmeye ise bilimsel yöntem adı verilmektedir. Bilim, bilimsel basamakların takip edilmesi ile yapılır.
Eğitim hayatında özellikle sayısal dersleri görenler Maltepe bilim deneyi, gözlem, hipotez gibi kavramları yakından tanımaktadırlar. Bilim insanları bu kavramları kullanarak bilimsel çalışmalarını yaparlar.
Bilimi anlayabilmek için bilimsel yöntem basamakları çok önemli olduğu için özellikle biyoloji ve fizik derslerinde müfredata girmişlerdir.
Problemin Tespiti
Bilimsel çalışmaların ilk adımı olan problem tespiti aşamasında bilim insanları var olan bir problemin nedenini araştırarak işe başlarlar. Problemin tespiti aşaması illaki çözülmesi gereken bir sorun olarak görülmemelidir. Herhangi bir soru sormak da problem tespiti kavramı içerisinde yer alır.
Bilim insanları doğada gördükleri bir sorun hakkında kendilerine bir soru sordukları zaman bile problem tespiti yapmış olurlar. Bu sorunun gözleme dayalı ve denenebilir olması gerekmektedir. Gözlem yapılamayan hiçbir şey bilime konu olamaz.
Örnek vermek gerekirse “nasıl zengin olabilirim?” bilimsel bir problem tespiti olamazken “hangi renk ışıkta fotosentez daha hızlı olur?” bir problem tespitidir.
Verilerin Toplanması
Öncelikle bilim yapılacak alanla ilgili bilgi sahibi olmak gerekir. Bu alanda bilgi sahibi olmadan çözüm üretmek imkânsızdır. Probleme sunulan çözümün bilimsel bir değer taşıması için mutlaka verilere dayanması gerekmektedir.
Veri toplama aşamasında literatüre giren veriler de eklenebilir. Burada amaç olabildiğince fazla ve tarafsız veri toplamaktır. Veri toplama aşmasında ayrıca gözlem de yapılır. Gözlem nitel ve nicel olmak üzere ikiye ayrılır. Herhangi bir ölçü aleti kullanmadan yapılan gözlemlere nitel gözlem adı verilirken, bir ölçü aletine dayalı gözleme ise nicel gözlem adı verilir.
Hipotez Kurma
Problem tespiti yapıldıktan sonra bu probleme geçici bire çözüm üretme aşaması hipotez kurmadır. Maltepe bilim deneyleri yapmadan önceki son aşamadır. Hipotez varsayıma dayanır. Bilim insanının şahsi tahminine dayanan hipotez verilerin desteklenmesi ile olur.
Hipotezin en büyük özelliği deneye açık olmasıdır. Deneyle desteklenmeyen bir ifade hipotez olamaz. Daha sonra hipoteze dayalı tahminlerin yapılması gerekir. Bir hipotezden aynı doğrultuda birden fazla tahmin çıkabilir. Burada mantık devreye girer.
Deney Yapılması
Bilgiyi ürettikten sonra bu bilginin test edilmesi gerekir. Bu da bilimsel deney ile gerçekleşir. Maltepe bilimsel deney nedir, öncelikle onu açıklayalım. Bir hipotezi sınamak için tüm faktörleri ortadan kaldırarak sadece ilgisiz bağımsız değişkenler üzerindeki etkilerini, şüpheye yer bırakmayacak şekilde yöntemler kullanarak araştırmaya denir.
Bir bilginin tek bir testi geçmesi doğru olduğu anlamına gelmez. Ancak yapılan testleri aştıkça hipotezler de güçlenir. Deney yapılırken hipotez yanlış çıkmışsa tekrar hipotez aşamasına geri dönülür ve hipotezin değiştirilmesi gerekir.
Maltepe bilim deneyleri ve yapılışları sırasında, deney gurubu ve kontrol gurubu olma üzere iki farklı denek gurubu ele alınır. Deney gurubunda öğrenmek istenen değişken test edilir. Kontrol gurubu ise bu gurubu kıyaslamak için kullanılır.
Teori Aşaması
Hipotezin güç kazanması ile teori ortaya çıkar. Açıklanamayan bir bilgi uzun süre çürütülemediyse bilimsel teoriye dönüşür. Teori aşamasına ulaşan bilgi mutlak kabul edilebilir bir bilgi değildir. Ancak güçlü bir açıklamadır. Bununla birlikte zamanla değişime uğrayabilir.
Yasa Aşaması
Bilimsel teoriler zaman içinde birçok veri ile de desteklenirse bu artık yasaya dönüşür. Ancak yasa da değişebilir. Yeni ve daha güçlü teoriler yasaları çürütebilir.
